İç Denetim Sistemi ve Merkezi Uyumlaştırma Fonksiyonu

İç Denetim Sistemi ve Merkezi Uyumlaştırma Fonksiyonu

---

1. İç denetçinin görevleri nelerdir?

İç denetçinin görevleri

5018 Madde 64- Kamu idarelerinin yıllık iç denetim programı üst yöneticinin önerileri de dikkate alınarak iç denetçiler tarafından hazırlanır ve üst yönetici tarafından onaylanır. İç denetçi, aşağıda belirtilen görevleri yerine getirir:

1. Nesnel risk analizlerine dayanarak kamu idarelerinin yönetim ve kontrol yapılarını değerlendirmek.
2. Kaynakların etkili, ekonomik ve verimli kullanılması bakımından incelemeler yapmak ve önerilerde bulunmak.
3. Harcama sonrasında yasal uygunluk denetimi yapmak.
4. İdarenin harcamalarının, malî işlemlere ilişkin karar ve tasarruflarının, amaç ve politikalara, kalkınma planına, programlara, stratejik planlara ve performans programlarına uygunluğunu denetlemek ve değerlendirmek.
5. Malî yönetim ve kontrol süreçlerinin sistem denetimini yapmak ve bu konularda önerilerde bulunmak.
6. Denetim sonuçları çerçevesinde iyileştirmelere yönelik önerilerde bulunmak.
7. Denetim sırasında veya denetim sonuçlarına göre soruşturma açılmasını gerektirecek bir duruma rastlandığında, ilgili idarenin en üst amirine bildirmek.

İç denetçi bu görevlerini, İç Denetim Koordinasyon Kurulu tarafından belirlenen ve uluslararası kabul görmüş kontrol ve denetim standartlarına uygun şekilde yerine getirir. İç denetçi, görevinde bağımsızdır ve iç denetçiye asli görevi dışında hiçbir görev verilemez ve yaptırılamaz. İç denetçiler, raporlarını doğrudan üst yöneticiye sunar. Bu raporlar üst yönetici tarafından değerlendirmek suretiyle gereği için ilgili birimler ile malî hizmetler birimine verilir. İç denetim raporları ile bunlar üzerine yapılan işlemler, üst yönetici tarafından en geç iki ay içinde İç Denetim Koordinasyon Kuruluna gönderilir.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 63, 64, 65, 66 ve 67 nci maddelerinde;

• İç denetimin tanımı ve unsurları,
• İç denetçinin görevleri,
• İç denetçinin nitelikleri ve atanması,
• İç Denetim Koordinasyon Kurulu ve bu Kurulun görevleri düzenlenmiştir.

5018 sayılı Kanunda iç denetim;

• Sertifikalı iç denetçiler tarafından,
• Genel kabul görmüş iç denetim standartlarına uygun olarak gerçekleştirilen, (mesela UMUÇ, kırmızı kitap)
• İç denetim birimi tarafından hazırlanan ve üst yönetici tarafından onaylanan risk odaklı denetim plan ve programlarına göre yapılan,
• Fonksiyonel bağımsızlık ilkesine uygun olarak yürütülen,(doğrudan üst yöneticiye bağlı)
• Mali ve mali olmayan tüm işlemleri kapsayan
• Nesnel güvence sağlama ve danışmanlık faaliyeti şeklinde bir faaliyet olarak uluslararası tanımına da uygun bir şekilde tanımlanmıştır.

2. Birim başkanından farkı?

İÇ DENETÇİLERİN ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELİK

İç denetim birimi başkanının görev ve yetkileri MADDE 13/A – İç denetim birimi başkanının görev ve yetkileri şunlardır:

1. İç denetim birimini, mevzuata, denetim ve raporlama standartlarına ve Kurulun diğer düzenlemelerine uygun olarak yönetmek.
2. İç denetçilerin de katılımıyla iç denetim yönergesi, iç denetim planı ve iç denetim programını hazırlamak ve üst yöneticinin onayına sunmak.
3. İç denetçilerin program kapsamında ve program dışı görevlendirmelerini yapmak
4. İç denetçilerin, iç denetim plan ve programlarına uygun olarak faaliyet yürütmelerini sağlamak ve bu yönde gerekli tedbirleri almak.
5. İç denetim raporlarının, Kurul tarafından belirlenen raporlama standartlarına uygunluğunu kontrol etmek.
6. Denetim sonuçlarını izlemek, denetlenen birim yöneticisi ile mutabık kalınan hususların yerine getirilip getirilmediğini takip etmek.
7. Yıllık iç denetim faaliyet raporunu, iç kontrol sistemine ilişkin genel değerlendirmeyi de kapsayacak şekilde hazırlamak.
8. Kurulun düzenlemeleriyle uyumlu olarak, iç denetim faaliyetinin kalitesini gözetmek ve bu amaçla kalite güvence ve geliştirme programını oluşturmak, iç denetçilerin performansını takip etmek.
9. Dış değerlendirme sonuçlarına ilişkin düzeltici ve iyileştirici önlemleri almak.
10. İç denetçilerin, meslek içi eğitim programına uygun bir şekilde, bilgi ve becerilerini düzenli olarak artırmalarını sağlamak.
11. Gerekli görülmesi durumunda, iç denetim faaliyetlerine yönelik olarak başka bir iç denetçiden veya konunun uzmanından görüş veya yardım alınmasını sağlamak.
12. İç denetçilerin görevlerini yaparken bağımsızlık veya tarafsızlığının tehlikeye girdiği veya ihlal edildiği durumlarda gerekli tedbirleri almak ve üst yöneticiyi bilgilendirmek.
13. İdari ve/veya cezai yönden suç teşkil eden, soruşturma veya ön inceleme yapılmasını gerektiren durumlara ilişkin iç denetçilerin tespitlerini üst yöneticiye bildirmek.
14. İç denetime ilişkin mevzuatın ve Kurul kararlarının uygulanmasında ortaya çıkan tereddütleri ve sorunları Kurulun bilgisine sunmak.
15. Mevzuatla verilen diğer görevler ile iç denetim faaliyetleriyle ilgili olarak bakanlıklarda bakan ve üst yönetici, diğer idarelerde ise üst yönetici tarafından verilen diğer görevleri yapmak.

3. Kurulun görevleri nelerdir?

Madde 67- İç Denetim Koordinasyon Kurulu, kamu idarelerinin iç denetim sistemlerini izlemek, bağımsız ve tarafsız bir organ olarak hizmet vermek üzere aşağıdaki görevleri yürütür:

1. İç denetime ilişkin denetim ve raporlama standartlarını belirlemek, denetim rehberlerini hazırlamak ve geliştirmek.
2. Uluslararası uygulamalar ve denetim standartlarıyla uyumlu risk değerlendirme yöntemlerini geliştirmek.
3. Kamu idarelerinin denetim birimleri ile işbirliğini sağlamak.
4. Yolsuzluk veya usulsüzlüklerin ortadan kaldırılması için gerekli önlemlerin alınması konusunda önerilerde bulunmak.
5. Risk içeren alanlarda iç denetçilere program dışı özel denetim yaptırılması için kamu idarelerine önerilerde bulunmak.
6. İç denetçilerin eğitim programlarını düzenlemek.
7. İç denetçiler ile üst yöneticiler arasında görüş ayrılığı bulunması halinde anlaşmazlığın giderilmesine yardımcı olmak.
8. İdarelerin iç denetim raporlarını değerlendirerek sonuçlarını konsolide (Pekiştirmek Sanırım) etmek suretiyle yıllık rapor halinde Maliye Bakanına sunmak ve kamuoyuna açıklamak.
9. İşlem hacimleri ve personel sayıları dikkate alınmak suretiyle idareler ile ilçe ve belde belediyeleri için iç denetçi atanıp atanmayacağına karar vermek.
10. İç denetçilerin atanmasına ilişkin diğer usulleri belirlemek.
11. İç denetçilerin uyacakları etik kuralları belirlemek.
12. Kalite güvence ve geliştirme programını düzenlemek ve iç denetim birimlerini bu kapsamda değerlendirmek.

4. Kurulun yetki ve görev alanları nasıldır?

5018 sayılı Kanun ile iç denetim alanında merkezi uyumlaştırma görevi İç Denetim Koordinasyon Kuruluna (İDKK) verilmiştir. İDKK, Maliye Bakanlığı’na bağlı olup, sekretarya ve destek hizmetleri Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü İç Denetim Merkezi Uyumlaştırma Dairesi tarafından yürütülmektedir.

Sekretarya, toplantıların organize edilmesi ve Kurul’un onayına sunulmak üzere ilgili mevzuatın hazırlanması gibi hususlarda Kurul’a yardımcı olmaktadır.

5018 sayılı Kanuna göre, kamu idarelerinin iç denetim sistemlerini izlemek, bağımsız ve tarafsız bir organ olarak hizmet vermek üzere kurulan İDKK genel itibariyle;

• İç denetim standartlarının ve etik kuralların belirlenmesinden,
• İç denetim sisteminin koordinasyonu ile uyumlaştırılmasından;
• idarelere eğitim ve rehberlik hizmeti verilmesinden sorumludur.

5. Kurulun yapısı nasıldır?

Özet İle:

Toplam 7 üye var.

1. Başbakanın
2. Devlet Planlama Teşkilatı müsteşarlığının bağlı olduğu bakanın (Şu Anda Kalkınma Bakanlığı)
3. Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu bakanın ( Şu anda Başbakan yardımcılığına bağlı )
4. İç İşleri Bakanının
5. Kurul başkanı dâhil 3 adet kişi Maliye bakanının önerisiyle atanır.

Bakanlar kurulu tarafından atanır. 5 yıl süre ile atanır. Maliye bakanının önereceği bir aday ekonomi, maliye, muhasebe, işletme alanlarının birinde doktora yapması şarttır. Uzman kişilerden teknik yardım ve danışmanlık alınır. Uzman kişi oy veremez. Kurul karar alır. Maliye bakanlığına önerir. Maliye bakanlığı öneri hakkında yönetmelik çıkarır. Bakanlıklar arası bir organizasyon olarak 2004 yılında kurulmuştur. Üyeler görev sürelerinin sonunda yeniden atabilirler.  

6. Teorik konu başlıkları (Ne demek bilmiyorum.)

5018 sayılı Kanunda öngörülen kamu mali yönetimi ve kontrol süreci üç aşamadan meydana gelmektedir:

1. Politikaların ve önceliklerin belirlenmesi (stratejik plan ve performans programı) [Plan yap]
2. Kaynakların belirlenen politikalara uygun olarak tahsis edilmesi (idare bütçesi) [tasarla ve maliyet çıkar]
3. Kamu kaynaklarının ekonomik, etkin ve verimli bir şekilde elde edilmesi kullanılmasını sağlamaya yönelik kontrol ve denetim mekanizmalarının kurulması (faaliyet raporları, iç ve dış denetim, TBMM ve yerel meclisler) [hesap ver]

7. Ülke Modelleri (belki)

1) Merkeziyetçi yaklaşım (Güney Modeli) Maliye bakanlığı bütçeyi hazırlar ve harcama öncesi kontrol yapar. İdare dışından idarenin uygulama sürecine müdahalesi vardır. Her idarenin kendi denetçisi var fakat Maliye bakanlığı mali denetimi her idare için kendi denetçilerine yaptırıyor.

2) Adem-i Merkeziyetçi Yaklaşım (Kuzey Modeli) İdarenin yönetim sorumluluğu esasına dayanır. Her bakanlık kendi bütçesini hazırlama, uygulama, kontrol ve raporlamasından sorumludur. Her idare mali bakımdan gerekli güvenlik önlemlerini almalı ve kontrol mekanizmasından sorumludur. Denetim her bakanlığın kendi bünyesindeki denetim elemanlarınca yapılır.

3) Karma Model İç denetim ve dış denetim fonksiyonlarının birleştirilmesi ile oluşturulan karma bir modeldir. İç denetçilerin kadroları bulundukları bakanlıkta olmasına rağmen doğrudan yüksek mahkemeye rapor sunarlar.

8. Üst Yönetici

KİMK (Sanırım kamu iç denetim mali kontrol) sisteminin kurulmasından, işleyişinin gözetilmesinden, ve geliştirmekten sorumludur. Bu tür sorumluluklarının gerekliliklerinin Harcama yetkilileri (sanırım kendi atıyor) mali hizmetler birimleri ve İç Denetçiler (bu biz oluyoruz) aracılığıyla yerine getirirler.

1. İç denetçiyi atama (mecburen kapısını çalıp yalvaracaz)
2. İç denetçinin yöneticisini görevlendirme (bakanlıkta bizi kim yönetecek)
3. Uygun çalışma ortamı sağlama (50 m2’lik bir oda fena olmaz)
4. Denetim plan ve programını onaylama (sanırım sadece onaylıyor. Plan programı bizler ve iç denetim birim başkanı yapıyor)
5. İç denetim yönergesini onaylama (sanırım İDKK yönerge çıkarttığında onaylaması ve bilgi için üst yöneticiye gönderiyor)
6. İç denetim raporlarının gereğini takip etme
7. İDKK ile iletişim kurma (burada sanırım direkt iletişim değilde resmi yazışmalar onun elinden geçecek )

9. Risk odaklı denetim

Amaç, denetim kaynaklarının riskin en yüksek olduğu alana yoğunlaşmasıdır. (zaten topu topu 3 kişiyiz boşver sosyal tesisi gel şurada bir ihale var onu denetliyelim) Denetim kaynakları sınırsız değildir. Denetlenecek birim faaliyetleri farklı farklı riskler barındırır. Denetlenecek birim faaliyetleri göreceli olarak farklı önem derecesine sahiptir.

10. Güvence sağlama

İdarenin risk yönetimi, iç kontrol sistemi ve işlem sürecinin etkin bir şekilde işlemesine, faaliyetlerin etkili, ekonomik ,verimli ve mevzuata uygun bir şekilde gerçekleştirmesine, üretilen bilgilerin doğru ve tam olmasına, varlıkların korunmasına dair idare içine ve dışına mutlak değil ama makul bir güvence verme işlemidir.